la Passejada
Avètz aquí, amics, un libre de la borra fòrta e chucosa. Una istòria familiala, tot còp fièra e viscuda, tot còp somiarda e doça. Mas la PASSEJADA, « de qu’es aquò ? », sosca la Presentatritz dins sas Nòtas de lectura.
« Una saga familhala ? Òc,
mas pas unicament.
Una evocacion d’istòria locala ? Òc,
mas pas unicament.
Un roman ? De còps, òm s’i
creiriá...
Una cronica ? Òc, que la cronica ten
de tot aquò e daissa una libertat d’anar, de tons variats,
una soplesa « en còl de cicne, » dís lo
Regis Debray. »
Vejatz Caramaus, los païsans-carbonièrs,
venguts carbonièrs-païsans, la longa fresca de la Mina,
de 1879 duscas a uèi. Lo temps i ven mèstrejat, e
benlèu tanben la Mòrt, al cròs e a la guèrra.
« Lo tot amb aquela duretat del réalisme, que mèt
l’autor prèp dels Ispanics e dels Sud-Americans. »
Mas tanben amb un cant de vida que totjorn ganha, la canta gauchosa de la tèrra occitana, de ièr e de uèi, per deman, de Barèjas e del païs Toy a l’Auvèrnha bassa, lo long de Tarn e de Ceron, a Tolosa, Castras, Puèglaurens e a la Montanha Negra. E, plan segur, un Caramaus tot brusent de las luchas d’un còp èra...
Aquó amb una lenga qu’es pas bastarda, dins son vèrbi tant coma dins son vocabulari, dins un parlar d’Òc tot còp esmogut, tot còp de riséia. VEDEL a causit de la revirar en francès : totòm se pòt atal perfectionar, a la debuta de son Occitanisme tant coma per s’assaventar melhor.
Puèi nos tòrna balhar sos CONTES de la CASTANHAL, coma cerièra sus la còca, per nos far d’aiga aprèp la sopa...